• Elevar skal sjølv kunne bestemme kva opplysningar dei ønskjer å dele, og med kven.
• Elevane skal reflektere over kva dei deler med kven. Det er òg viktig at dei forstår at det ikkje er tillate å dele andre sine personopplysningar utan å be om lov først.
• Personvern er eit grunnleggjande vern av privatlivet. Elevane skal lære å ta vare på personvernet sitt.
• Elevane skal forstå at personvern gir rett til privatliv. Elevane skal seie ifrå viss dei meiner at privatlivet deira ikkje blir respektert.

Temaet personvern er relevant for fleire av elementa i læreplanverket. Du finn utfyllande informasjon om læreplanverket på udir.no. Læreplanvisninga har òg eit integrert planleggingsverktøy, som gjer det mogleg å hente element frå læreplanverket til planane dine. Ein dømeplan for temaet personvern for ungdomsskulen/vgs er tilgjengeleg utan innlogging. I planen får du ei oversikt over kjerneelement, tverrfaglege tema, grunnleggjande ferdigheiter og kompetansemål. Ønsker du å lage ein kopi av planen til bruk i planlegginga di, må du vere pålogga planleggingsverkøyet. Då vil du få tilgang til knappen "Kopier plan". Merk at dømeplanen ikkje nødvendigvis er uttømmande når det gjeld fag og element i læreplanane.

• Gå til planleggingsverktøyet for å sjå planen for personvern for ungdomsskule/vgs
• Lær meir om planleggingsverktøyet
• Alt om læreplanar på udir.no

Progresjonen i arbeidet med dubestemmer.no er tenkt ved å følgje ei fast rekkjefølge for elevsidene:

1. Personvern
2. Sosial på nett
3. Uønskte hendingar
4. Digitale spor

Elevsidene bruker same mal. Du kan bruke sidemenyen for enkel navigering i innhaldet. Alle elevsidene har mellom anna

• ein introduksjonsartikkel som gir elevane ei innføring i det aktuelle temaet, og inneheld eit utdrag av dei mest aktuelle problemstillingane
• faktaboksar i ulike variantar med relevant informasjon om temaet
• historier frå verkelegheita som er meint å skape nærleik til aktuelle problemstillingar. Samstundes seier dei noko generelt om kva utfordringar som eksisterer
• diskusjonsoppgåver, som er meinte å brukast i plenum
• eigenoppgåver, som er meinte å brukast til individuelt arbeid

Du kjem til å oppdage at elevsidene i liten grad refererer til namngitte plattformer eller merkevarer. Årsaka er todelt; digital dømmekraft er plattformuavhengig, og dermed er essensen i temaa uavhengig av teknologi. Dessutan veit vi at plattformer og merkevarer er i stadig endring. For at innhaldet ikkje skal verke utdatert, er det gjort merkevareuavhengig – så godt det lar seg gjere.

Elevsidene inneheld ulike filmar, som er meinte å brukast som ein del av opplæringa. Du kan sjå filmane på elevsida. I denne lærarrettleiinga får du meir informasjon om filmane.

"Eg godtek vilkåra". Tenestene vi bruker, har ofte milelange juridiske dokument som beskriv vilkåra for bruk – på eit språk vi strengt teke ikkje forstår. Korleis kan du forstå meir av vilkåra du godtek? Her er tre tips:

• Lytt til podkasten IRL, der eit breitt spekter av personvernrelaterte tema blir teke opp. Sjekk til dømes episoden "The "Privacy Policy" Policy" fra IRL - som du finn på nett eller i podkastspelaren din.
• Le av dette hjartesukket – og lær litt – om informasjonskapslar i NRKbeta-artikkelen "Eg er så kvalm av cookies".

• Sett av tid til å lese gjennom personvernerklæringa på dubestemmer.no.

I personvernerklæringa kan du mellom anna lese om kva eit samtykke er. På temasidene for elevane er òg omgrepet samtykke sentralt. Kortversjonen er at dersom nokon vil bruke eit bilde eller andre opplysningar om deg, må dei spørje om lov først.

Det finst fleire reglar i lovverket som rammar ulovleg deling. I 2021 vart straffelova endra for å bli tydelegare i reglene om urettmessig deling av bilde, film og andre personopplysningar. I Den norske mediepodden kan du høyre advokat John Christian Elden, Hanne Andreassen frå Kripos og IT-sikkerhetskonsulent Mia Landsem drøfta kva desse endringane betyr.

Gå til episoden "Hva slags innhold er det ulovlig å dele på nett - og hvordan forebygge at det skjer?" frå Den norske mediepodden.